Trong thời gian qua tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, nắng nóng với nhiệt độ cao, có nơi lên trên 40 độ C. Nắng nóng trên diện rộng có thể gây nhiều nguy cơ xảy ra cháy nổ và hỏa hoạn ở khu vực dân cư do nhu cầu sử dụng điện tăng cao, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người, có thể gây tình trạng mất nước, kiệt sức, đột quỵ do sốc nhiệt đối với cơ thể người khi tiếp xúc lâu với nền nhiệt độ cao, đặc biệt là đối với người già và trẻ em.

Để hạn chế tối đa những ảnh hưởng có hại đến sức khỏe của nắng nóng, người dân cần tăng cường áp dụng những biện pháp chống nắng, nóng như: không nên làm việc quá lâu, đi lại hoặc chơi thể thao, tránh các hoạt động thể lực quá sức. Sau mỗi một giờ làm việc ngoài trời nắng nóng hoặc trong hầm lò, nhà máy, người lao động nên nghỉ giải lao khoảng 15 phút; luôn trang bị đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, đi lại, làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính… Người dân nên dùng áo cotton dài tay giúp hấp thụ mồ hôi của cơ thể trong khi vẫn giữ cơ thể được mát mẻ và nên mặc quần áo sáng màu để cơ thể hấp thụ nhiệt ít nhất; mang theo đủ nước uống trước khi ra ngoài trời trong thời tiết nắng nóng để bù nước kịp thời. Trẻ em và người cao tuổi trong những ngày nắng nóng cần hạn chế ra ngoài.

1. Chế độ ăn uống: 

Cần ăn chế độ ăn đa dạng, đầy đủ dinh dưỡng và có sự thay đổi, luân phiên trong việc chế biến các món ăn; nên ăn thức ăn dễ tiêu hóa, thức ăn nhiều nước; ăn nhiều những thực phẩm có tác dụng thanh nhiệt, giải độc cơ thể để chống nắng nóng như: trái cây, rau xanh, chè hạt sen, sữa chua, sữa tươi…  Đề phòng ngộ  độc thực phẩm và tăng cường sức đề kháng, bổ sung đủ nước, điện giải, vitamin. Trước hết phải lựa chọn thực phẩm tươi mới, không bị dập nát, không có mùi và màu lạ, bao gói sẵn còn hạn sử dụng, hộp không bị phồng, có nguồn gốc, có hợp đồng; tốt nhất là sử dụng thực phẩm sạch đã qua kiểm dịch. Thức ăn đã nấu chín để ngoài phải có lồng bàn hoặc lưới che đậy, nếu để trên 2 giờ thì không nên ăn vì có thể đã bị nhiễm khuẩn. Không để lẫn thức ăn sống và chín, không nên dùng chung dụng cụ chế biến. Khi hâm nóng thức ăn cần để nhiệt độ lên tới 74-75 độ C, đối với thức ăn lỏng như canh cần đun sôi lại. Phải ăn chín uống sôi, hạn chế ăn các món chiên, rán; tăng cường rau xanh, các món canh chua, canh cua, canh cá, ăn uống các  chất mát, dễ tiêu, hợp vệ sinh.

*Uống nhiều nước:  Nắng nóng làm cơ thể ra mồ hôi nhiều nếu không được bù nước đầy đủ sẽ gây mất nước, điện giải; Cần bổ sung đầy đủ, điều độ nước hàng ngày, thậm chí hàng giờ để chống nắng nóng và bù lượng nước bị mất đi. Đây chính là biện pháp đầu tiên, dễ thực hiện và rất hiệu quả để chống nắng nóng. Không nên uống nước đá, nước lạnh hay nước ngọt có gas bởi nó chỉ khiến cơ thể thêm phần mất nước. Tốt nhất là chọn các loại nước như: nước lọc, nước ép trái cây, nước ép rau xanh nguyên chất…  

2. Khi ra ngoài nắng, có hoạt động ngoài trời:

 Phải đội mũ nón, mặc áo quần rộng, màu sáng, mặc áo chống nắng, đeo khẩu trang, kính râm, đừng quên thoa kem chống nắng với độ SPF trên mức 30 và trước 30 phút khi ra nắng; tránh cho ánh nắng mặt trời chiếu vào gáy. Hạn chế ra nắng trong thời gian dài. Cải thiện điều kiện lao động và sinh hoạt, không để sức nóng ảnh hưởng đến cơ thể quá lâu; nên chọn chỗ mát mẻ và vào những thời gian trời đã mát. Nếu khát thì phải uống nước có pha muối, mỗi giờ phải uống một lượng muối chừng một thìa cà phê, tăng cường sinh tố B, C, PP... uống đủ lượng nước cần thiết mỗi ngày; không uống rượu và các chất gây kích thích.

3. Sử dụng quạt, điều hòa hợp lý: 

Không để điều hòa, quạt chiếu thẳng vào giường ngủ, bàn làm việc và nhất là không để chiếu thẳng vào cổ gáy.

Không nên ngồi liên tục trong phòng điều hòa bởi vì trung bình, mỗi người trong mỗi giờ cần khoảng 20m3 không khí tươi.

Đặt nhiệt độ điều hòa trong phòng không chênh lệch quá 10 độ C so với nhiệt độ môi trường, tốt nhất (khoảng 4-5 độ C); bình thường nên để nhiệt độ khoảng 25-27 độ C, trẻ dưới 3 tuổi nên đặt nhiệt độ từ 26-28 độ C, trẻ sơ sinh từ 29-30 độ C là phù hợp với sức khỏe.

Khi ở ngoài môi trường nóng bức, vã nhiều mồ hôi không nên vào phòng điều hòa ngay mà phải lau khô mồ hôi người xong mới vào phòng điều hòa hoặc quạt; khi tắm lạnh phải lau khô người, mặc quần áo mới vào phòng điều hòa đề phòng bị nhiễm lạnh.

Khi từ môi trường điều hòa ra ngoài nên có bước đệm tăng dần nhiệt độ để cơ thể thích nghi với nhiệt độ bên ngoài; khi đi xe ô tô máy lạnh trước khi xuống xe nên tắt điều hòa trước 5 phút mới ra ngoài xe.

4. Đối với lao động ngoài trời: 

Bảo vệ sức khỏe người lao động trong những ngày hè nóng bức là nhiệm vụ hàng đầu. Chính vì vậy, trong những ngày nắng nóng kéo dài, mọi người nên chủ động điều chỉnh thời gian và lịch làm việc ngoài trời, buổi sáng sớm hơn một giờ và nghỉ trước một giờ (từ 05 giờ 30 phút đến 10 giờ), buổi chiều từ 15 giờ đến 18 giờ. Các vị trí làm việc ngoài trời nên chọn vị trí có cây che mát, hoặc bố trí che chắn nắng phù hợp với địa hình và yêu cầu công việc.

 Bên cạnh đó người lao động cũng phải chủ động triển khai các biện pháp bổ sung kịp thời các khoáng chất, muối thiếu hụt do ra mồ hôi trong quá trình lao động; trong lúc làm việc nên uống đủ nước để bổ sung kịp thời cho cơ thể, không để khát quá mới uống, mà nên uống đều đặn, uống nhiều lần trong ngày; không mặc quần áo thấm đẫm mồ hôi lâu, tắm giặt sạch sẽ sau mỗi ngày làm việc, thường xuyên chủ động phát hiện dấu hiệu say nắng, say nóng và có biện pháp phòng tránh kịp thời.

 Nếu bị say nắng, say nóng cách xử trí chung là, tiến hành hạ thân nhiệt xuống dần từng bước, càng sớm càng tốt. Cụ thể, đưa ngay nạn nhân ra khỏi nơi nắng nóng, đặt nạn nhân nằm chỗ mát, thoáng gió, cởi bớt quần áo, nới thắt lưng; cho uống nước lạnh có muối, cho uống dần, ít một. Đắp khăn lạnh lên trán, lên mặt, vào gáy, có thể đắp chăn ướt hoặc nước đá lạnh khắp người. Theo dõi đến khi thân nhiệt hạ xuống đến 38 độ C. Nếu sốt vẫn cao, cho uống thêm thuốc hạ nhiệt Paracetamol... Trường hợp nặng hơn phải đưa bệnh nhân đến tuyến y tế gần nhất để cấp cứu kịp thời.